Vertaling en redactie voor en door juristen

"Recht is vastgelegd door middel van taal en kan niet bestaan bij gebrek aan taal. Het besef van wat rechtens is en wat het recht is, is gebonden aan het medium taal. Taal is de grondslag voor het ontstaan, de uitleg, de toepassing en de erkenning van het recht."

Eulenhaupt Translation Services is een vertaaldienst door juristen voor juristen.

Heeft u ooit aan een 'juridisch vertaalbureau' opdracht gegeven voor de vertaling van een juridisch geschrift en vond u dat het vertaalwerk te wensen overliet?
Verwonderlijk is dat niet. Het behoeft geen betoog dat zelfs goede, gekwalificeerde vertalers die niet tegelijk jurist zijn bij het vertalen van juridische of financiële teksten op grenzen stuiten.

Maar wat blijkt is dat belastingadviseurs en accountants, ja zelfs advocaten en notarissen in Nederland voor een goede of liefst perfecte vertaling – niet alles wat als perfect wordt aangediend blijkt perfect te zijn – van belangrijke documenten vertrouwen op hun vertaalbureau ter plaatse.

Men hoopt en verwacht dus dat het allemaal wel goed zit. Immers, het gaat om het vertaalbureau van eigen keuze. De betreffende vertalers noemen zich bovendien juridisch vertaler en verwijzen naar hun inschrijving in het Rbtv (Register beëdigde tolken en vertalers).

Nou is er met die inschrijving op zich helemaal niets mis, in tegendeel. Ze is datgene waarvoor ze is bedoeld, namelijk een soort keurmerk voor kwaliteit van vertaalwerk speciaal voor de juridische sector; dat wil zeggen een officiële waarborg voor taalkundige bekwaamheid van de betreffende juridische vertaler.

Dat gegeven neemt echter niet weg dat er een niet onbelangrijke vraag mag, ja zelfs moet worden gesteld: Betekent in geval van zulke gecertificeerde vertalers taalkundige bekwaamheid (men zou het vakkundigheid kunnen noemen) ook per se inhoudelijke competentie (men zou het zaakkundigheid kunnen noemen)?

Geenszins, zeggen niet alleen vertaalwetenschappers maar ook nagenoeg alle ervaren vertalers en kennelijk ook de beleidsmakers van het Hof van Justitie van de Europese Unie in het bijzonder respectievelijk van het vertaalbureau voor de organen van de Europese Unie in het algemeen.

Hiertegen kan worden ingebracht dat bij de alledaagse juridische vertaling, zoals in geval van een eenvoudige huurovereenkomst of arbeidsovereenkomst, het een en ander niet zo een grote rol speelt.

Maar hoe zit het dan met geavanceerde vertaalteksten, bijvoorbeeld statutenwijzigingen, due-diligence-verslagen of, sterker nog, reeksen met elkaar verweven generieke overeenkomsten van causale complexiteit?

De benadering van ons uit juristen, economen en taal- en vertaalkundigen bestaand netwerk is als volgt te omschrijven: Wij willen niet alleen taalkundige correctheid kunnen garanderen maar vooral ook voor de juridisch correcte inhoud van onze vertalingen kunnen instaan!

Werkwijze

Dat is de reden waarom wij naast het vier-ogen-principe ook volgens het beginsel van interdisciplinaire controle werken. Wat betekent dat? Wanneer één van onze juristen of economen een tekst heeft vertaald dan zal een taalkundige de vertaling nakijken, corrigeren en indien nodig beëdigen.

Uiteraard geldt dat ook in het tegenovergestelde geval: vertaalwerk van één van onze taalkundigen, respectievelijk vertaalkundigen wordt altijd onderworpen aan een juridisch-inhoudelijke beoordeling, dat wil zeggen controle door een jurist en/of financieel deskundige.

Bijzondere belangstelling

Als juristen-vertalers zien wij als uitdaging de omgang met lange, ingewikkelde vertaalteksten, met name op het gebied van het ondernemingsrecht, handelsrecht en overeenkomstenrecht (vertalen van overeenkomsten) respectievelijk contractenrecht (vertalen van contracten). Het gaat dan vaak om stukken waar goede uitdrukkingsvaardigheid in zowel de brontaal als ook de doeltaal –naast diepgaande kennis van verschillende rechtsstelsels, het positieve recht van uiteenlopende staten, met andere woorden– essentiële voorwaarden zijn voor het bereiken van een goed resultaat; want...

Achtergronden

zoals reeds gezegd is juridisch vertalen meer dan vertalen in de strikte zin van het woord, simpel omdat bij het vertalen van juridische stukken naast de idiomatisch, orthografisch, semantisch en grammaticaal correcte weergave van de brontekst vooral ook inzicht in de juiste context nodig is en daarvoor is naast taalkundige kennis gedetailleerde, structurele juridische kennis onontbeerlijk.

Om dit toe te lichten een mooi en illustratief voorbeeld uit de dagelijkse vertaalpraktijk: vertaalbureaus hanteren – zoals iedere zakelijke dienstverlener – zogenoemde algemene voorwaarden. Of het zinvol is om Nederlandse algemene voorwaarden één voor één in het Engels en/of in het Duits te vertalen is een ander verhaal, waarover het hier niet zal gaan (kort antwoord: het is niet zinvol).

Nu is het zo dat de meeste aanbieders van vertaaldiensten gebruik maken van standaard algemene voorwaarden die zijn ontworpen door het Nederlands Genootschap van Tolken en Vertalers en dus heel breed worden gehanteerd, door uiteenlopende zogenoemde gebruikers, onder andere door de Vereniging van SIGV - Gerechtstolken en Juridisch Vertalers.

Als je nou kijkt naar her hoofdstuk 'aansprakelijkheid en vrijwaring' staat er letterlijk: 'Dubbelzinnigheid of onduidelijkheid in de te vertalen tekst ontheft de tolk of vertaler van iedere aansprakelijkheid'. Dat is meer dan begrijpelijk, zou je denken, een toerekenbare tekortkoming aan de zijde van de crediteur (de opdrachtgever dus) wil je als opdrachtnemer respectievelijk debiteur niet voor je rekening nemen.

Vergelijkt men deze clausule echter met de door Eulenhaupt Translation Services gehanteerde algemene voorwaarden blijkt er een klein, maar niet verwaarloosbaar verschil op te treden: 'Dubbelzinnigheid of onduidelijkheid van de te vertalen tekst – waarop de opdrachtgever niet ingaat nadat hij erop is geattendeerd en er dus sprake is van crediteursverzuim – ontheft de jurist-vertaler van iedere aansprakelijkheid.'

Genoemde 'gerechtstolken en juridisch vertalers' trachten zich hier dus sowieso te exonereren voor hun aansprakelijkheid, doordat ze op de mogelijkheid van zo'n tekortkoming wijzen als gegeven feit waar ze geen last van hoeven te hebben.

Wij als juristen-vertalers daarentegen voelen ons in staat om die tekortkoming als zulke te onderkennen en de crediteur respectievelijk opdrachtgever erop te attenderen. En alleen indien de laatste het nalaat respectievelijk verzuimt om daarop in te gaan achten wij ons niet aansprakelijk voor schade die het gevolg van zo'n tekortkoming (dubbelzinnigheid of onduidelijkheid in de te vertalen tekst) zou kunnen zijn.

U ziet hier het kleine maar wezenlijke verschil, niet waar?

De Nederlandse jurist Gerard René de Groot – hoogleraar rechtsvergelijking en internationaal privaatrecht en dus expert in het proces van vertalen tussen verschillende en uiteenlopende jurisdicties – bracht het een en ander ooit als volgt onder woorden:

"Juristen schrijven een vaktaal. De termen die ze gebruiken zijn meestal aan de normale vaktaal ontleend, maar hebben een eigen kleur gekregen (zie bijvoorbeeld: 'plain English - legal English' [sic]). Ze moeten worden gezien in het licht van de bepalingen der wetten en mogen pas, secundair bijgelicht door de betekenissen, die een leek aan die woorden hecht, worden bekeken. Hierdoor komt het ook, dat vertalers die geen jurist zijn niet per definitie (of moeten we wellicht zelfs ‘vrijwel nooit’ schrijven?) ook goede juridische vertalingen kunnen leveren: bij het vertalen van juridische teksten zal steeds de juridische ambiance van de taal in het oog moeten worden gehouden. Tegelijk moet worden beseft dat de taal waarin men vertaalt, ook niet de ‘gewone’ vreemde taal mag zijn. Men moet vertalen in de vakterminologie van de juristen binnen het vreemde taalgebied en daarbij dus weer met de juridische dimensie van de woorden rekening houden".

De van oorsprong Hongaarse wiskundige John von Neumann trouwens kon het zojuist aangehaalde betoog in één zin samenvatten: "Het heeft geen zin om precies te zijn als je niet goed weet waarover je spreekt". Je zou dit gezegde ook als volgt onder worden kunnen brengen: 'Rem tene, verba sequentur' (als je het onderwerp begrijpt, volgen de woorden vanzelf).

Geschiedenis

Eulenhaupt Translation Services werd als juridisch vertaalbureau door de van oorsprong Duitse Nederlander Michael Eulenhaupt in 1995 opgericht. In februari van dat jaar was die als juridisch vertaler van start gegaan nadat hij eind 1994 aan de Rechtenfaculteit van de Universiteit van Amsterdam was afgestudeerd in Nederlands recht. Omdat Michael Eulenhaupts moedertaal Duits is (met Nederlands als tweede taal) begon hij al tijdens zijn studie eenvoudige Engelse en Duitse juridische teksten te vertalen en juridische vertalingen te controleren.

Dus, na te zijn afgestudeerd begon hij zich volledig toe te leggen op de taalkundige aspecten van het recht – de jurisdictie in de meest letterlijke zin – in plaats van op het objectieve recht.

Inmiddels werkt Michael Eulenhaupt bijna dertig jaar als gespecialiseerd jurist-vertaler en revisor, met name voor advocaten, die hem waarderen enerzijds om zijn expertise met het oog op de vertaling van gecompliceerde contracten uit het Duits en in het Duits en anderzijds om zijn vlijmscherp vermogen om dingen in het Duits – en ook, zij het in mindere mate, in het Engels – tot uitdrukking te brengen: noem het maar gevoel voor retoriek.

In het kader van zijn bezigheid door de jaren heen is Michael Eulenhaupt namelijk uitgegroeid tot een Nederlands-Duitse jurist met een generalistische kijk op het recht in zijn algemeenheid, met affiniteit voor het verbintenissenrecht.

Computer-hardware

Best mogelijke, dat wil zeggen real-time communicatie tussen de opdrachtgever en Eulenhaupt Translation Services als opdrachtnemer is essentieel bij de afhandeling van iedere vertaalopdracht. De gecombineerde inzet van moderne communicatiemiddelen, zoals smartphone en netbook, zowel binnen het netwerk als ook naar de opdrachtgever toe zorgt voor een soepel verloop van het vertaalproces.

Computer-software en computer-ondersteund vertaalwerk

Alle vertalers in het netwerk zijn ervaren in de omgang met computersoftware. Denk aan automatische spraakherkenning en computer-ondersteund vertalen door middel van zogenaamde CAT-programma's (Computer Aided Translation). Vertalen met behulp van CAT-programma's – waaronder Trados als meest gangbare – is handig wanneer teksten qua terminologie veel structurele herhalingen bevatten. Het gaat bij deze vertaaltools erom woord- en zinstructuren te herkennen en vervolgens op een zogenoemd vertaalgeheugen op te slaan.

Bijzonder efficiënt is het werken met vertaalgeheugens wanneer passages in teksten steeds weer terugkomen en uiteraard in gevallen waar documenten regelmatig moeten worden bijgewerkt. Aangezien dit in geval van juridische vertalingen meestal niet het geval is – uitzonderingen daargelaten – is computer aided translation voor ons als juridisch vertaalbureau in vorm van een netwerk van betrekkelijke waarde; wat echter niet wil zeggen dat het genereren van terminologiedatabases niet heel nuttig kan zijn en in geval van grote opdrachtgevers zeker de moeite waard is.

Wat vertaalgeheugens in het recente verleden echter zeer interessant en dus eigenlijk onmisbaar maakt is een gecombineerd inzetten van computer-ondersteund vertaalwerk en computer-gegenereerd vertaalwerk:

Kunstmatige intelligentie en computer-gegenereerd vertaalwerk

Met begin van het derde decennium van de eenentwintigste eeuw heeft het verschijnsel van de zogenoemde kunstmatige intelligentie en dus automatisch vertalen een enorme vlucht genomen. Dat is met name te wijten aan de introductie van DeepL en de steeds geavanceerdere prestaties van Google translate op basis van de zogenoemde neural machine translation.

Als men de uitlatingen volgt van collega's over DeepL, de avant-gardist op het gebied van de machinevertaling, in verband met deep learning en kunstmatige neurale netwerken valt één ding op. Er worden telkens voorbeelden gegeven van zinnen die door genoemde vertaalmachine niet goed zijn vertaald, meestal met een screenshot van het betreffende DeepL-invoerscherm erbij om de structurele tekortkomingen van dergelijke automatisch vertaalde zinnen te demonstreren en te staven. Aldus doet men het voorkomen alsof de mogelijkheden van dit op algoritmen gebaseerde programma niet verder zouden reiken dan de gepresenteerde inadekwate a priori vertaling(en).

Maar hier is de wens vader van de gedachte of beter gezegd van de presentatie want de eigenlijke, de feitelijke potentiaal, ergo de mogelijkheden voor de vertaalpraktijk blijken juist uit de veelheid van alternatieve vertaalopties die ad hoc, dus on-the-fly worden aangeboden en die in het kader van het deep-learning-proces gestaag toenemen, en waarin zich überhaupt pas het reële vermogen van het automatisch vertalen, inclusief de geautomatiseerde juridische vertaling, en daaruit voortkomend de bedreiging voor het proces van conventioneel vertalen manifesteert!

Echter, ook de meest slimme vertaalmachine – getrained of niet – is tegenwoordig (nog) niet in staat om qua context verder te kijken dan een enkele zin of een enkel segment in geval van een gecombineerd inzetten van vertaalgeheugen en machinaal vertalen. Evenwel, het lijkt verleidelijk om hele teksten, dat wil zeggen hele bestanden te vertalen, a priori dus. Maar, zoals het leven ons leert, verleidelijk is niet gelijk slim!

Want als stelregel geldt dat hoe algemener en eenvoudiger de tekst hoe beter de automatische a priori vertaling is en andersom hoe complexer de tekst hoe waardelozer een machinevertaling a priori.
A priori, betekent hier, in tegestelling tot zin voor zin machinaal vertalen, namelijk ad hoc, hele teksten en dus bestanden ineens door de machine te halen. En ja, de praktijk leert dat zelfs in geval van a priori vertalingen door voor juridische doeleinden getrainde machines die stelregel van toepassing is, zij het in mindere mate.

Resumerend kan vastgesteld worden dat vandaag de dag in principe iedereen – en zeker iedere vertaalkundige – in staat is om ruw vertaalwerk te doen, dat will zeggen de vertaling van algemene en eenvoudige teksten volledig geautomatiseerd uit te voeren. En dat geldt zeker sinds de opkomst van de zogenoemde large language models. Anders dan de reeds genoemde klassieke vertaalmachines kunnen deze zogenaamde generatieve modellen wél onderling verband zien tussen segmenten binnen een (vertaal-)tekst.

Maar de vraag blijft: is het iedereen die kan vertalen, tegenwoordig? Het lijkt welhaast te mooi om waar te zijn! En dat is het ook, vooralsnog althans, om uiteenlopende redenen, namelijk ...

want enerzijds vergt de contextadekwate en dus op doeltreffendheid gerichte keuze van de ad hoc aangeboden veelheid aan alternatieve vertaalopties door zo'n vertaalmachine behoorlijk wat achtergrondkennis en ervaring, anderzijds – belangrijker nog – geldt dat ook al lijkt zo een a priori automatische vertaling (machinevertaling) op het eerste gezicht vlekkeloos te zijn weerom van toepassing is het reeds genoemde beginsel: niet alles wat als perfect wordt aangediend blijkt perfect te zijn.

Wat opvalt is een zekere dullness qua stijl, namelijk zinsconstructies zonder esprit of fantasie de concreet gepresenteerde vertaling betreffend. Verder zijn er terminologische onjuistheden en weglatingen van woorden, zinsnedes of hele zinnen net als omgekeerd woorden, zinsnedes of zinnen die niet zijn terug te vinden in de brontekst. Erg vervelend zijn terminologische inconsistenties alsmede verkeerde verwijzingen, onjuiste contextuele gegevenheden en rare stijlfiguren die in de doeltaal niet voorkomen.

Als uitermate vervelend te ervaren zijn verder venijnige want verborgen syntaxfouten, bijvoorbeeld de verruiling van lijdend voorwerp en onderwerp alsmede een plotseling opduikende negatie in een zin die in de brontekst niet is terug te vinden, dat wil zeggen een niet waar het níet hoort of geen niet waar het wél hoort.

Allemaal tekortkomingen dus die alleen met deskundigheid in de kijk op de dingen – en een stipte vergelijking met de brontekst – te onderkennen zijn.

Maar wat betekent dat nou in de praktijk? Het betekent dat werkelijke expertise in de hoedanigheid van vertaler, de reeds genoemde zaakkundigheid dus, in het kader van deze ontwikkeling niet alleen steeds belangrijker maar onontbeerlijk wordt!

In een beschouwing van de bekende, reeds geciteerde Nederlandse geleerde op het gebied van rechtsvergelijking en juridisch vertalen Gerard-René De Groot wordt het volgende gesteld:

"Het is van essentieel belang om er voortdurend van bewust te zijn dat de vertaling van juridische terminologie vergelijkend recht is. [...] Het dient steeds te worden vertaald uit een juridische taal in een andere juridische taal (en niet in de gangbare bewoordingen van de doeltaal). De inhoud van de brontekst dient dan ook gedetailleerd te worden geanalyseerd. Daarbij dient de juridische inhoud van de termen te worden vastgesteld. Men vertaalt dus vanuit een juridische taal, niet vanuit spreektaal. Niet de algemeen gebruikelijke betekenis van een woord moet worden vertaald, maar de juridische inhoud. Deze inhoud moet dan in de doeltaal worden uitgedrukt, niet in de spreektaal van de algemene taal, maar opnieuw in de juridische taal. Ook hier dient men zorgvuldig te werk te gaan. Bijzonder voorzichtig dient men te zijn met woorden in de doeltaal die etymologisch overeenkomen met de uit de brontaal te vertalen woorden. Het is verleidelijk om ze te gebruiken als vertalingen van de brontermen, maar het is absoluut noodzakelijk om de inhoud ervan van tevoren zorgvuldig te verifiëren. Doorgaans zal blijken dat er inhoudelijk sprake is van dusdanig grote verschillen dat het onverantwoord zou zijn om de woorden in kwestie als vertaling te gebruiken."

"Geautomatiseerd" vertalen? Hoe dan ook en desalniettemin, er is – voor iedereen zichtbaar – een revolutie gaande.

En dan is er nog maar amper gesproken over de zogenaamde large language models, grote taalmodellen dus die momenteel als het ware bovenop de al genoemde neurale machinevertaling komen. Wat deze toepassingen van kunstmatige intelligentie en met name de zogenoemde natuurlijke taalwerwerking betekenen voor het vertaalproces wordt nagegaan aan de hand van een LinkedIn artikel in het Duits, respectievelijk parallel een LinkedIn artikel in het Engels.

Zonder twijfel zal de eigenschap van vertaler zoals we die nu nog kennen razendsnel veranderen in de functie van expert controleerder resp. redigeerder resp. MTPE'er (Machine Translation Post Editor) die doet aan nabewerking: PEMT (post-editing machine translation) in de hoedanigheid van expert-revisor namelijk 'post-editor' die doet aan revisie, en van expert-redacteur namelijk 'pre-editor' die doet aan redactie als echte specialist-deskundige: jurist, econoom en ingenieur bijvoorbeeld. Uit door de wol geverfde dat wil zeggen door de vertaalpraktijk gevormde juristen-vertalers binnen de organisatie Eulenhaupt Translation Services worden dus juristen-linguïsten.

Vertrouwelijkheid

... is iets dat belangrijker dan ooit lijkt te worden in verband met het zojuist genoemde proces van het geautomatiseerd vertalen van allerlei teksten ('digitaal vertalen'), want één ding is duidelijk:

Door toenemend gebruik van web-gebaseerde (lees: cloud-gebaseerde) applicaties is bewustzijn voor veilig omgaan met gevoelige bedrijfsinformatie van cruciaal belang. Een absoluut vereiste als het gaat om de pre-editing voor het automatisch vertalen bijvoorbeeld is het anonimiseren van de betreffende vertaalteksten. En ook in dit verband geldt weer: niet alles wat als perfect wordt aangediend blijkt perfect te zijn want hoe breder de aangeboden diensten ('alle talen - alle onderwerpen', 'groot aantal freelancers', 'brede verzameling van vertaalgeheugens') hoe groter de kans op nalatigheid dienaangaande!

Een verder aspect dat juist in dit verband niet onvermeld mag blijven: in haar meer dan professionele webpresentatie beschrijft het naar ons weten grootste vertaalbureau in Nederland zeer gedetailleerd en van hoog tot laag hoe veilig ze omgaan met persoonsgegevens in hun bezit en hoeveel van de meest uiteenlopende maatregelen er genomen worden om dit te waarborgen.

Als men zich vervolgens verdiept in de algemene voorwaarden 'letterlijk de kleine lettertjes', die eveneens uiterst professioneel zijn opgezet en veel verder in detail gaan dan de hierboven genoemde standaardvoorwaarden van het Nederlands genootschap van tolken en vertalers (ngtv), blijkt dat elke vorm van aansprakelijkheid hoe dan ook voor schade als gevolg van het 'per ongeluk' openbaar worden van persoonsgegevens op alle mogelijke en in juridische zin meest vergezochte manieren wordt uitgesloten.

Met andere, eenvoudige woorden: zolang het goed gaat is het hui maar zodra er iets fout gaat wordt het onverhoeds pfui. En ja, uiteraard, het is maar dat men het weet!

Alle talen - alle onderwerpen? Wat dus ook blijkt is dat de meeste 'experts', 'deskundigen' of 'specialisten' in het vertalen van juridische documenten in Nederland in feite generalist zijn: grote vertaalbureaus die zich voordoen als expert of specialist ter zake terwijl ze dat beslist niet zijn. Althans is dat de stellige indruk die je overhoudt als je googelt op 'juridisch vertalers'. Een cognitief trucje in het kader van geraffineerd seo, ja zelfs, tot op zekere hoogte, een lichte vorm van een opzettelijk in dwaling brengen. Het breed uitmeten van ISO-certificaten – waarbij de vraag rijst: door wie zijn deze certificeerders gecertificeerd, eigenlijk – verandert daaraan niets, simpel omdat zo'n certificering meer betrekking heeft op procedurele aspecten en dus minder op inhoudelijke.

Ondertussen is het zo dat wij door opdrachtgevers regelmatig worden verzocht om de aan ons toevertrouwde documenten strikt vertrouwelijk te behandelen. Voor Eulenhaupt Translation Services als juridisch vertaalbureau is dat een vanzelfsprekendheid want absolute vertrouwelijkheid is, naast inhoudelijke kwaliteit en het stipt aanhouden van overeengekomen levertermijnen, de meest belangrijke factor in het contract tussen opdrachtnemer en opdrachtgever bij het gekwalificeerd uitvoeren van juridisch vertaalwerk.

Versleutelen van e-mail en bestanden

Wat zou de toezegging die we aan onze opdrachtgevers doen om hun documenten strikt vertrouwelijk te behandelen nou voor waarde hebben wanneer deze vervolgens via Internet overgedragen daarbij door derden onderschept kunnen worden? Vertrouwelijkheid zou dus weinig meer zijn dan retoriek. Daarom doen wij op verzoek aan beveiligd uitwisselen van gevoelige informatie, dat wil zeggen we koppelen bestanden als versleutelde bijlagen aan e-mail. Ook kan de inhoud van een e-mail-bericht zelf worden versleuteld zodat onbevoegden deze niet meer kunnen openen of lezen. Daarvoor maken we gebruik van GnuPG resp. open PGP. Zie onze publieke PGP sleutel in het menu aan de rechterkant.

Vertalersnetwerk

Met name beschikt de Amsterdamse vestiging van Eulenhaupt Translation Services over expertise voor juridisch Duits: juridische vertalingen Duits - Nederlands - Duits en juridische redactie en de Berlijnse vestiging voor juridisch Engels: juridische vertalingen Duits - Engels - Duits en juridische redactie. Dat komt omdat Michael Eulenhaupt in der loop der jaren een netwerk aan zeer competente collega's-vertalers heeft weten op te bouwen, in het recente verleden méér en méér gericht op tekstredactie en tekstrevisie dat wil zeggen correctie van juridische documenten. De collega-verta(a)l(st)ers beschikken in vele gevallen over beëdiging voor het betreffende land van hun moedertaal (de inschrijving in het Rbtv betekent namelijk geen bevoegdheid tot indiening van een beglaubigte Übersetzung of sworn translation in het betreffende land: Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Canada, VS, VK, noem maar op). Deze collega's zijn allemaal gespecialiseerd in juridische vertalingen en financiële vertalingen. Ze zijn dus vakbekwaam en kunnen verwijzen naar een linguïstische of naar een juridische opleiding en in sommige gevallen naar academische respectievelijk wetenschappelijke ervaring. Daarnaast beschikken zij allen over aantoonbare autodidactische vaardigheden – een absoluut "must" binnen het vertalersberoep – en ervaring, meestal over meerdere decennia.

Door het netwerkkarakter, dat wil zeggen zeer goede persoonlijke verstandhouding tussen netwerkleden onderling zijn wij als vertaalservice in staat om zeer snel en flexibel op vertaalaanvragen te reageren, met andere woorden: in het algemeen zijn onze vertalers als een collectief in de positie om binnen relatief korte termijn de vertaling en/of (post-)editing van omvangrijke en complexe teksten te bewerkstelligen.

Direct contact

Bijkomend voordeel van het netwerk is dat er bij contact direct gecommuniceerd wordt met de specialist als uitvoerder van vertaalwerk in opdracht en dus niet met een projectmanager als verantwoordelijke voor het betreffende vertaalproject, zoals doorgaans het geval is bij grote vertaalbureaus. Projectmanagers zijn er om vertaalopdrachten te managen, dat wil zeggen teksten als vertaaltekst of proefleestekst, en dus ook mogelijke vragen en suggesties daaromtrent door te geven aan de "derde", dat wil zeggen de betreffende verta(a)l(st)er, die echter anoniem is voor de opdrachtgever van het werk.

Het voordeel van direct contact speelt een niet te onderschatten rol wanneer bijvoorbeeld naar aanleiding van een verstrekte voorlopige versie specifieke verzoeken van de opdrachtgever om wijzigingen onverwijld moeten worden verwerkt in de uiteindelijke vertaling.

Immers, het makt verschil of voor het voldoen aan die verzoeken de uitvoerder rechtstreeks kan worden gecontacteerd of een derde als vertaler in opdracht of, indien díe vertaler niet beschikbaar is, een vervanger moet worden ingeschakeld.